CHUYỆN CŨ NƯỚC NHÀ

(lấy trong các sách bằng chữ Hán, phần nhiều chưa in ra)

[Kỳ 1]

Trạng nguyên Lợn

Nguyễn Nghiêu Tư, người Vũ Giang, sanh nhằm ngày tháng mười năm Quý hợi, cho nên đặt tên tục là Lợn. Hồi nhỏ Nghiêu Tư học giỏi, nổi tiếng thần đồng, ai cũng kỳ cho sau sẽ đỗ trạng nguyên.

Năm Mậu thìn, hiệu Đại Định, gặp khoa thi Hội, vua Nhân Tôn (Lê) nằm chiêm bao thấy một vị thần báo rằng: “Khoa này lợn đỗ trạng”.

Đến chừng điện thí xong, xướng danh, thì tên thứ nhất là Nghiêu Tư. Vua cho rằng điềm chiêm bao không ứng nghiệm, bèn hỏi Nghiêu Tư thử. Nghiêu Tư tâu rằng hồi nhỏ cha mẹ có đặt tên cho mình là Lợn. Vua bèn bảo các tôi rằng: “Thế thì thần nhân nói đúng lắm, trạng nguyên Lợn tức là Nghiêu Tư đây rồi”.

Sự tích là như thế, thế mà các nhà nho không xét kỹ rồi ngờ bậy thế nọ thế kia. Đến nỗi có kẻ bảo rằng Nghiêu Tư thông dâm với bà mẹ nuôi cho nên gọi là trạng nguyên Lợn; rồi kẻ khác lại đem lời ấy mà chua vào trong sách Đăng khoa lục, làm cho Nghiêu Tư mang tiếng oan, thật là ác quá. (Bản quốc dị văn)